Chúng ta thường có thói quen sử dụng bất cứ đồ vật gì cũng dùng một cách thoải mái. Không quan tâm đến cách bảo quản và giữ gìn đồ dùng. Đối với loa sân khấu cũng vậy. Chúng ta đều thích gì là chỉnh nấy, không hề chú ý đến thông số kĩ thuật của các thiết bị.
Trường hợp khác là trong khi vận hành dàn âm thanh, có những “tiếng động lạ” vang lên . Nhưng các bạn không chú ý và cũng không biết cách khắc phục, sửa chữa. Nên chúng ta cứ để như thế. Đó chính là lúc loa đang “báo động” với người sử dụng bộ dàn âm thanh sân khấu. Nếu bạn không can thiệp đúng lúc, sẽ xảy ra những tình huống đáng tiếc như cháy loa. Tệ hơn nữa là hư cả một bộ dàn âm thanh. Bài viết này sẽ cung cấp cho các bạn những nguyên nhân gây cháy loa thường gặp nhất.
Tóm tắt nội dung:
1. Micro hay bị hú trong khi sử dụng:
Đây là trường hợp thường xuyên bị gặp phải đối với những hệ thống âm thanh. Nhưng người chỉnh lại không thực sự “chuyên nghiệp”. Khi tình trạng micro bị hú xảy ra cũng là lúc loa của bạn đang bị “tổn thương”. Loa của bạn càng dễ hư, cháy khi tiếng hú của micro xảy ra quá nhiều
2. Nhu cầu sử dụng vượt quá sự đáp ứng của hệ thống loa:
Đây là một trong những nguyên nhân gây cháy loa tất yếu. Ví dụ bạn chỉ sở hữu một cặp loa có công suất vừa phải nhưng lượng khách phục vụ lại lên đến hàng trăm người. Âm thanh từ loa phát ra không đủ lớn, nên bạn vặn hết công suất liên tục trong nhiều giờ liền. Điều này sẽ khiến hệ thống loa bị quá tải, chắc chắn đến một lúc nào đó sẽ gây cháy loa.
Hoặc trường hợp khác là bạn chỉ có một cục đẩy công suất nhưng lại có quá nhiều loa và đầu nối để ampli tải hết bằng đấy loa. Lúc này không chỉ cháy loa mà cục đẩy công suất của bạn cũng sẽ không còn.
3. Người sử dụng không phân biệt giữa loa trong nhà và loa ngoài trời:
Bạn có 1 cặp loa bookself (tức là loa dạng nhỏ, đặt trên giá cho các dàn âm thanh gia đình). Nhưng bạn lại mang nó sử dụng cho một buổi tiệc ngoài trời với bạn bè. Thì chắc chắn loa loại nhỏ sẽ không thể đáp ứng nổi, và đây cũng sẽ là nguyên nhân gây cháy loa nếu bạn vẫn cố sử dụng.
4. Cách chia crossover không hợp lý:
Crossover cho tần số của treble, mid quá thấp. Hoặc thiết bị khuếch đại âm thanh của bạn phải tải loa treble quá lớn. Do vậy, bạn phải luôn kiểm tra các thông số kỹ thuật của loa trước khi bạn muốn chia crossover.
5. Chỉnh Equalizer không đúng cách:
Một số người không chuyên, không hiểu về âm thanh thường có xu hướng nhìn người khách chỉnh rồi chỉnh lại bộ dàn của mình giống hệt như vậy. Như thế thật là một quan niệm sai lầm. Chức năng của Equalizer là cắt những gì dư, chứ không phải để tăng những gì thiếu như đa số nhiều người vẫn lầm tưởng. Do đó, muốn bảo vệ và tăng tuổi thọ cho loa, bạn phải hiểu và sử dụng thiết bị này đúng cách. Ví dụ nếu bạn muốn nghe tiếng treble nhiều hơn thì hãy giảm bass đi và ngược lại
6. Sử dụng Compressor / Limiter không chính xác:
Compressor và Limiter là những thiết bị được sản xuất với mục đích bảo vệ loa trong dàn âm thanh của bạn. Tuy nhiên nếu sử dụng không hợp lý, không đúng cách những thiết bị này, thì cũng sẽ gây những tổn hại nhất định đến loa của các bạn.
7. Vô ý gây ra những tiếng nổ lớn:
Đây là trường hợp gặp thường xuyên ở các hệ thống âm thanh ở nhà thờ. Nguyên do vì không có người quản lý và tùy chỉnh chuyên nghiệp cho hệ thống âm thanh. Mà đến lượt nhóm nào sử dụng thì nhóm đó sẽ tự chỉnh riêng cho mình. Vì những hành động tắt mở và tùy chỉnh bất thường không nhất quán như thế sẽ là nguyên nhân gây cháy loa
Theo nguyên tắc khi mở thì mở từ trên xuống dưới, còn khi tắt thì tắt từ dưới lên trên. Nghĩa là khi mở, cục đẩy công suất sẽ là thiết bị cuối cùng. Và khi tắt, sẽ tắt cục đẩy công suất đầu tiên. Nếu không sẽ gây ảnh hưởng, giảm tuổi thọ của loa và các thiết bị âm thanh trong hệ thống.
Ngoài ra còn một lỗi nữa mà người dùng thường sẽ hay mắc phải là rút jack kết nối nhạc cụ, micro khi chưa tắt loa, thiết bị… Lúc đó gây ra tiếng nổ “bụp bụp” như chúng ta thường nghe. Đây là tác nhân gây hại nhiều nhất cho loa, rất dễ dẫn đến hư, cháy loa.
8. Thiếu Headroom:
Đây là hiện tượng không đủ khoảng dự trữ âm thanh cần thiết. Nếu để ý kỹ thì những người bán âm thanh kinh nghiệm thường sẽ tư vấn cho bạn thiết bị khuếch đại tín hiệu âm thanh có công suất đủ cho loa và vẫn dư ra một lượng, khoảng 20%. Mục đích là để dự trữ khi bạn sử dụng thêm các loại nhạc cụ, thiết bị thêm vào hệ thống. Lúc ấy hệ thống vẫn có thể đảm bảo hoạt động tốt nhất. Điều này không phải người dùng nào cũng biết. Nên họ thường phối ghép vừa đủ hoặc thiếu 1 chút cho tiết kiệm. Chính vì thế cục đẩy lẫn loa của bạn luôn quá tải khi sử dụng.
9. Tín hiệu từ Mixer, Effec, Equalizer…đã quá tải trước khi xuống ampli:
Cần chú ý đến Gain của các nguồn phát sao cho tín hiệu âm thanh truyền xuống ampli phù hợp.
10. Tiếp tục sử dụng loa khi loa đang gặp vấn đề:
Đó là tổng hợp lại những trường hợp mình đã đề cập sơ qua ở trên như:
Dàn âm thanh phát ra những tiếng động lạ, rè
Có những tiếng nổ nhưng lại bỏ qua, cứ tiếp tục sử dụng.
Nếu có bất cứ vấn đề lạ xuất hiện. Tốt nhất chúng ta nên ngừng lại và kiểm tra xem nguyên nhân là gì, khắc phục rồi hãy tiếp tục để đảm bảo tuổi thọ của loa.
Trên đây là 10 nguyên nhân gây cháy loa thường gặp nhất, các bạn cần chú ý và khắc phục hiệu quả trong từng trường hợp khác nhau để đảm bảo độ bền cao nhất cho loa cũng như các thiết bị âm thanh của bạn.